"Σκοπός της αγιογραφίας είναι η αναγωγή από τα αισθητά στα νοητά, από τα υλικά στα πνευματικά και από τα εφήμερα στα αιώνια. Με την αγιογραφία όλα απεικονίζονται, όχι σαν θέαμα αλλά σαν μυστήριο."    Φώτης Κόντογλου

agiografia-tetraxromia

Αυτά είναι τα 4 βασικά χρώματα της τετραχρωμίας. Ώχρα κίτρινη, Ώχρα κόκκινη, Μαύρο και Άσπρο. Μάλιστα για να πετύχουμε μεγαλύτερη συγγένεια πήραμε μια ποσότητα από την κίτρινη ώχρα και την απλώσαμε σε αλουμινόχαρτο και έπειτα την ψήσαμε σε φούρνο στους 180 βαθμούς για 1,5 ώρα περίπου παίρνοντας την κόκκινη ώχρα. Επιπλέον αν την ψήσουμε για λιγότερο παίρνουμε ένα ενδιάμεσο πορτοκαλί χρώμα που είναι αρκετά χρήσιμο για τα σαρκώματα των μορφών (σάρκα).

Θα αναρωτιέστε φυσικά που είναι το πράσινο, το μωβ και το μπλε. Αν αναμείξουμε μαύρο, κίτρινη ώχρα και λίγο άσπρο παίρνουμε ένα σεμνό πράσινο μιας και το μαύρο όπως θα ξέρετε ήδη μπλεδίζει. Αν αναμείξουμε κόκκινη ώχρα, λευκό και λίγο μαύρο παίρνουμε ένα απαλό μωβ.     

agiografia-tetraxromia2 

Όπως είπαμε όμως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε χρώμα αρκεί να το αναμείξουμε με κάποιο από τα 4 παραπάνω χρώματα και μάλιστα το <<ξένο>> αυτό χρώμα σε αρκετά μικρότερη ποσότητα απ’ ότι τα χρώματα της τετραχρωμίας. Επιπλέον πρέπει να πούμε ότι κάποια χρώματα είναι πιο τετραχρωμικά από κάποια άλλα. Το μπλε κοβαλτίου ( προτελευταίο κάτω δεξιά στην παραπάνω χρωματοθήκη) και το ινδικό μπλε είναι πιο τετραχρωμικό από το ούλτρα μαριν ( λουλάκι) και το πρωσικό μπλε. Συνεπώς αν πχ για τον χιτώνα του χριστού θέλω ένα πιο ζωηρό μπλε, για τον προπλασμό θα αναμείξω μαύρο, λίγο μπλε κοβαλτίου και λιγότερο λευκό. Έπειτα για τα φωτίσματα θα προσθέτω λευκό στον προπλασμό ή αν θέλω να είναι πιο ζωηρό το μπλε θα προσθέτω και λίγο ακόμη μπλε κοβαλτίου μαζί με το λευκό. Ωστόσο αν θέλω ένα πιο χτυπητό μπλε θα ακολουθήσω την ίδια τακτική χρησιμοποιώντας το ούλτρα μαριν αλλά με περισσότερη σύνεση.

   Το ίδιο ισχύει όταν θέλουμε να κάνουμε το πράσινο ( στην παραπάνω χρωματοθήκη έχω προσθέσει 2 πράσινα: πράσινο γης ή terra verde στα αριστερά και πράσινο τσιμέντου). Ανάλογα με τον τόνο αναμειγνύουμε ώχρα κίτρινη, λίγο μαύρο, λευκό και αν θέλουμε να το τονίσουμε προσθέτουμε λιγάκι πράσινο τσιμέντου. Αναφορικά στο κόκκινο είναι αλήθεια ότι στην βυζαντινή τέχνη χρησιμοποιούσαν ένα κόκκινο πολύ πιο ζωηρό από την κόκκινη ώχρα (ιδίως σε μανδύες μαρτύρων, βήλα-κουρτίνες κτηρίων, κοκκινάδια προσώπου κλπ). Εγώ στην παραπάνω χρωματοθήκη έχω την κιννάβαρι που δίνει δυνατές πορτοκαλοκόκκινες αποχρώσεις. Πολύ καλό είναι και το λεγόμενο μίνιο αλλά και το κόκκινο του καδμίου ή της φωτιάς αλλά και κάποια κοκκινωπά βυσσινί. Αυτά άλλοτε τα χρησιμοποιούμε σκέτα ( αν πρόκειται για μανδύες μαρτύρων κλπ) είτε σε ανάμειξη με την κόκκινη ώχρα ακολουθώντας την ίδια τακτική. Επειδή όμως η ανάμειξη του κόκκινου με το λευκό δίνει ροζ, το οποίο στερείται σοβαρότητας και γλυκύτητας ο τρόπος που φωτίζουμε τα κόκκινα ρούχα είναι λίγο διαφορετικός. Προτείνω τους εξής τρόπους:

1ος   Περνάμε έναν σκούρο κόκκινο προπλασμό ( κιννάβαρι και λίγο μπλε και μαύρο ή μίνιο και λίγο μπλε και μαύρο). Έπειτα κάνουμε τα γραψίματα ( σκιές) με νερουλό προπλασμό προσθέτοντας λίγο μπλε ή σκέτο νερουλό ( αρκετό αυγό και νερό στο μείγμα) μπλε κοβαλτίου με ελάχιστο προπλασμό. Έπειτα φωτίζουμε με σκέτο κιννάβαρι ή μίνιο ή κάποιο άλλο δυνατό κόκκινο το οποίο όμως χρησιμοποιήσαμε και στον προπλασμό. Αν τα φωτίσματα δεν φαίνονται αρκετά έντονα τότε πρέπει να σκουρύνουμε κι άλλο τον προπλασμό μας. Για να πετύχουμε μεγαλύτερη αρμονία και χρωματική γλυκύτητα μπορούμε να κάνουμε λαζούρες.

Λαζούρα είναι η χρήση μείγματος που περιέχει αρκετό αυγό και νερό αν πρόκειται για αυγοτέμπερα ή αρκετό νερό αν πρόκειται για πλαστικά και ακρυλικά χρώματα, συγκριτικά με την ποσότητα χρώματος, και το οποίο περνιέται με μεγάλο πινέλο και με γρήγορες και σταθερές πινελιές πάνω από άλλα χρώματα με σκοπό κυρίως την καλύτερη εναρμόνιση των τόνων των χρωμάτων. Όταν περνάμε λαζούρες πρέπει να κινούμε ελεύθερα το πινέλο, γρήγορα καλύπτοντας όλη την επιφάνεια χωρίς να ξαναπερνάμε κάποια σημεία. Έπειτα αν θέλουμε να περάσουμε και άλλο χέρι, πρέπει να στεγνώνουμε αρκετά την επιφάνεια με πιστολάκι μαλλιών.

agiografia-tetraxromia3agiografia-tetraxromia4

Αναφορικά στο κόκκινο ρούχο μετά την λαζούρα με προπλασμό ξαναπερνάμε τα φωτίσματα και τα γραψίματα. Αυτό μπορούμε να το επαναλάβουμε όσες φορές θέλουμε μέχρι να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.  Το αποτέλεσμα το βλέπουμε στις παραπάνω εικόνες όπου το κόκκινο αποκτά μια βελούδινη υφή.

2ος Περνάμε έναν προπλασμό με σκέτο κιννάβαρι ή μίνιο ή οποιοδήποτε δυνατό κόκκινο και έπειτα κάνουμε γραψίματα χωρίς καθόλου φωτίσματα. Μπορούμε μετά το πέρασμα των γραψιμάτων να κάνουμε λαζούρες με προπλασμό και να ξαναγράψουμε από πάνω τονίζοντας όπου το ρούχο έχει πιο σκούρες σκιές ή πιο έντονες πτυχές.

agiografia-tetraxromia5

Μιας και ξεκίνησα να παρουσιάζω εξειδικευμένα θέματα, νομίζω ότι είναι το κατάλληλο σημείο να αναφερθώ στην χρήση ενός καταπληκτικού και εύχρηστου χρώματος, της ωμής σιένας, η οποία πέραν του ότι είναι απόλυτα τετραχρωμική προσφέρει καταπληκτικές πρασινοκαφεκίτρινες αποχρώσεις και είναι ιδανική για το ζωγράφισμα του θερμού ρούχου του ΙΣ ΧΣ (το οποίο έπειτα φωτίζεται μόνο με χρυσοκονδυλιές) των σιριτιών (οι κιτρινωπές κορδέλες στο κόκκινο ρούχο της παναγίας), των επιμανικίων (ιεραρχών κλπ) και των βουνών. Πραγματικά αξίζει να πειραματιστείτε και να δοκιμάσετε αυτό το χρώμα το οποίο έχει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι είναι φίνο και διάφανο και μπορείτε περνώντας αλλεπάλληλες στρώσεις και επιμένοντας στα σκιερά σημεία και στις πτυχώσεις των ρούχων να δώσετε όγκο χωρίς στην ουσία να χρησιμοποιήσετε κανένα άλλο χρώμα. Επειδή όμως έχει αρκετούς κόκκους οι οποίοι δημιουργούν μια αδρή επιφάνεια πρέπει να κάνετε το εξής: αναμειγνύετε σιένα ωμή, αυγό και λίγο νερό και ανακατεύετε πολύ καλά. Έπειτα το αφήνεται για 5 ΄ να κάτσει. Στη συνέχεια με μια σύριγγα (χωρίς βελόνα) ρουφάτε προσέχοντας το στόμιο της σύριγγας να βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια κατά το δυνατόν του χρώματος ώστε να μην τραβάει κόκκους. Μόλις ρουφήξετε όλο το υγρό και φανεί το κατακάθι το μεταγγίζεται σε άλλη θήκη. Την μέθοδο αυτή μπορείτε να την χρησιμοποιείτε σε όλα τα πολύ γήινα χρώματα όπως η terra verde, η όμπρα κλπ ώστε να τα κάνετε πιο φίνα και λεπτά. Ωστόσο με διάκριση μπορείτε να τα χρησιμοποιείτε αυτούσια αν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσετε για βουνά ή γη.      

agiografia-siena Το αποτέλεσμα το βλέπετε εδώ. Αξίζει να παρατηρήσετε τον πλούσιο όγκο του ρούχου του Χριστού και τις ωραίες φωτεινές και σκούρες περιοχές, και όλα αυτά με την χρήση ενός μόνο χρώματος. Επιπλέον για να θυμηθούμε και τον κανόνα της αρμονικής συνύπαρξης θερμών – ψυχρών χρωμάτων, παρατηρείστε τη όμορφα συνυπάρχει το μπλε κοβαλτίου + μαύρο στα μανίκια με το θερμό ρούχο του Χριστού. 

Κι εδώ προσθέτοντας τις χρυσοκονδυλιές το ρούχο πλουτίζεται ακόμη περισσότερο με όγκο και φωτεινότητα. 

agiografia-siena2agiografia-siena3

 

                         ΧΡΥΣΟΚΟΝΔΥΛΙΕΣ

   Προκαταβολικά οφείλω να πω ότι η τεχνική της χρυσοκονδυλιάς απαιτεί πάρα πολύ εξάσκηση και υπομονή, ακόμη κι όταν γίνεται με σκέτο χρώμα και όχι με κόλλα και φύλλο χρυσού που θέλει μεγαλύτερη εμπειρία και γνώση. Οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να κάνουμε χρυσοκονδυλιές είναι οι εξής: 

1ος Με χρώμα. Αναμειγνύουμε ώχρα κίτρινη, αρκετό λευκό και ελάχιστη ώχρα κόκκινη. Μπορούμε αν θέλουμε να αναμείξουμε ένα πιο δυνατό κίτρινο ( κίτρινο καδμίου ) με λευκό και λίγη κίτρινη ώχρα ( για να εναρμονιστεί καλύτερα το δυνατό κίτρινο στο όλο σύνολο).

2ος Χρησιμοποιώντας υγρό ακρυλικό χρυσόχρωμα το οποίο διαλύεται με νερό και στο οποίο προσθέτουμε λευκό και λίγη ώχρα κίτρινη και περνάμε μια φορά τις χρυσοκονδηλιές μέχρι να στρώσουν. Έπειτα αν θέλουμε περνάμε από πάνω σκέτο πηχτό χρυσόχρωμα για να αποκτήσουν επιπλέον λάμψη. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε χρυσό σε σκόνη ( αυτή η σκόνη καλό είναι να ανμειχθεί με πρώτη ύλη πλαστικού, αλλά γίνεται και με αυγό ).

3ος   Ωστόσο ο τρόπος που δίνει ένα πιο ζωγραφικό και μεγαλοπρεπές αποτέλεσμα είναι η χρήση κόλλας μιξιόν μισής ώρας στην οποία προσθέτουμε με διάκριση τόσο λευκό και ώχρα κίτρινη ( η πολύ μεγάλη ποσότητα μειώνει την κολλητική ικανότητα ) και λιγάκι νερό ώστε να δουλεύεται άνετα και να φαίνεται το σημείο που περνάμε. Χρειάζεται να χρησιμοποιούμε πολύ λεπτό και μακρύτριχο πινέλο για να πετυχαίνουμε λεπτές πινελιές με ωραίες μύτες. Πραγματικά όμως επειδή τα λάθη διορθώνονται δύσκολα ( σβήσιμο από πάνω με προπλασμό και με πολλά περάσματα περιμένοντας να στεγνώνει το κάθε χέρι ή καλύτερα χρησιμοποιώντας πλαστικό χρώμα που είναι πιο σταθερό) χρειάζεται πολύ ηρεμία και κυριολεκτικά έλεγχο της αναπνοής. Μετά από 20 ΄ μπορούμε να κολλήσουμε το φύλλο χρυσού και να το πιέσουμε απαλά με το χέρι στα σημεία της κόλλας για να πιάσει καλύτερα. Προσοχή στα σημεία όπου έχει πολύ και πηχτή κόλλα δεν πιέζουμε πολύ τον χρυσό αλλά απαλά και επίσης δεν πατάμε με βαμβάκι γιατί κολλάνε οι ίνες του. Έπειτα σκουπίζουμε με πινέλο για να φύγουν τα περισσεύματα του χρυσού. Στην πράξη θα διαπιστώσετε, ιδίως αν ζωγραφίζετε με αυγό ότι κάποια κομματάκια χρυσού κολλάνε και σε άλλα σημεία της εικόνας και δεν φεύγουν με το πινέλο. Για να το αποφύγετε αυτό πρέπει να τελειώνετε την εικόνα και να κάνετε τις χρυσοκονδηλιές στο τέλος ώστε να έχουν στεγνώσει αρκετά τα χρώματα. Μια μέρα μετά είναι αρκετή αν βιάζεστε αλλά και περισσότερο είναι καλύτερα. Υπάρχει και το εξής κόλπο: παίρνετε ένα δίσκο ή πιάτο και χύνεται πάνω αρκετή μιξιόν μισής ώρας ώστε να απλωθεί κάνοντας μια στρώση λίγων χιλιοστών. Την αφήνεται στον ήλιο ή σε ζέστη κάνα δυο μέρες για να στεγνώσει και έπειτα την ξύνεται με μαχαίρι δημιουργώντας μια μπαλίτσα. Αυτήν έπειτα την πλάθεται πάνω σε κάποια επιφάνεια για να χάσει λίγο την κολλητικότητα η επιφάνεια της. Έπειτα ακουμπάτε απαλά τα σημεία της εικόνας απ’ όπου θέλετε να ξεκολλήσετε τον χρυσό.

agiografia-xrysokondyliesagiografia-xrysokondylies2

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Prev Next

Νέες βοηθητικές οδηγίες για το πέρασμα του αμ…

MAΘΗΜΑΤΑ

ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΕΡΑΣΜΑΤΟΣ  ΑΜΠΟΛΙΟΥ Στα προηγούμενα άρθρα ανέφερα ότι το αμπόλι περνιέται αρκετά ....

08-01-2017 Hits:20013

Read more

Νέες καλύτερες συνταγές για το στίλβωμα

MAΘΗΜΑΤΑ

ΝΕΑ ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΛΛΗΜΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ Γειά σας άγνωστοι φίλοι μου που ασχολείστε με την αγιογραφία....

05-10-2015 Hits:21851

Read more

ΝΕΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΙΛΒΩΜΑ

MAΘΗΜΑΤΑ

Αγαπητοί φίλοι Δυστυχώς ο περιορισμένος μου χρόνος δεν μου επέτρεψε να γράψω νωρίτερα κάποιο «μάθη....

05-10-2014 Hits:24767

Read more

ΣΤΙΛΒΩΜΑ ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΜΠΟΛΙ, ΖΕΛΑΤΙΝΗ ΚΑΙ ΑΠΙΟ…

MAΘΗΜΑΤΑ

ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ 2Ο ΧΕΡΙ ΚΟΛΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΙΛΒΩΜΑΤΟΣ     Με αυτήν τη μέθοδο χρειάζετα....

23-04-2013 Hits:27053

Read more

ΣΤΙΛΒΩΜΑ ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΑΜΠΟΛΙ, ΖΕΛΑΤΙΝΗ ΚΑΙ ΑΠΙΟ…

MAΘΗΜΑΤΑ

   Όπως θα έχετε διαπιστώσει οι περισσότεροι, η εκμάθηση της τεχνικής του στιλβωτού χρυσού....

03-02-2013 Hits:46031

Read more

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ

Πηγή: Λογισμικό "Σήμερα"

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Εργαστήρι Αγιογραφίας - Θωμάς Ράπτης

Άνω Τούμπα, Θεσσαλονίκη

6977423190

thomasraptis

ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ