"Σκοπός της αγιογραφίας είναι η αναγωγή από τα αισθητά στα νοητά, από τα υλικά στα πνευματικά και από τα εφήμερα στα αιώνια. Με την αγιογραφία όλα απεικονίζονται, όχι σαν θέαμα αλλά σαν μυστήριο."    Φώτης Κόντογλου

         ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ AΞΙΟΣ ΝΑ ΔΙΔΑΞΕΙ;

    Ποιος άραγε είναι άξιος να διδάξει μια τόσο υψηλή τέχνη που απαιτεί μάλιστα ως αναγκαία δημιουργική συνθήκη την πνευματική και μυστηριακή ζωή; Βέβαια στην εποχή μας πάρα πολλοί δηλώνουν αγιογράφοι και προβαίνουν στην ανάρτηση videos στο youtube και γραπτών οδηγιών. Δυστυχώς οι περισσότεροι είναι αυτοδίδακτοι και κατά συνέπεια ανεπαρκείς, και γεμάτοι συμπλέγματα προσωπικού αυτοθαυμασμού και αυτοδικαίωσης. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να δώσουν κάποιες τεχνικές γνώσεις, ξερές και στείρες βαθύτερων νοημάτων, όπως ξερές και άψυχες είναι οι περισσότερες εικόνες και τοιχογραφίες που << κοσμούν>> ναούς και οικίες.

   Με οδηγό λοιπόν τα παραπάνω και μετά τη συνειδητοποίηση της προσωπικής μου καλλιτεχνικής ανεπάρκειας, καθώς και τη διά βίου μου υπακοή και μαθητεία σε σπουδαίους δασκάλους, τολμώ να ξεκινήσω αυτή τη σειρά των μαθημάτων, προσφέροντας όχι κάτι δικό μου, αλλά μεταφέροντας αυτό που έμαθα. Τα μαθήματα αυτά δεν σκοπεύουν στην παροχή αποκλειστικά τεχνικών γνώσεων (για το πώς π.χ. γίνεται ένα βουνό ή ένα ρούχο) αλλά κυρίως κάποιων ιδιαίτερων γνώσεων που στοχεύουν στον εμπλουτισμό της εκφραστικότητας των μορφών και την απελευθέρωση του αγιογράφου από στείρους κανόνες. Ωστόσο θα ξεκινήσω με ένα τεχνικό θέμα, μιας και η ανεύρεση ενός καλού και έτοιμου προς αγιογράφηση ξύλου είναι πολύ δύσκολη υπόθεση.

Εύχομαι να σας φανώ χρήσιμος

 

    Περί προετοιμασίας ξύλων (φορητών εικόνων).

agiografia-ksyla

Πολλές συνταγές και μαντζούνια κυκλοφορούν (κουνελόκολλα, κιμωλία, ζαρντέν, στόκοι εμπορίου κλπ.). Πολλοί είναι αυτοί που εμμένουν στη χρήση παραδοσιακών υλικών και τεχνικών χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος, κατευθυνόμενοι από μια στείρα και ανεπαρκή προσήλωση σε παλιές συνταγές και υλικά (και αυτό το λέω εγώ που αγιογραφώ αποκλειστικά με την τεχνική της αυγοτέμπερας και της τετραχρωμίας). Η αλήθεια είναι πάντως πως, αν οι βυζαντινοί είχαν στην διάθεση τους τα σύγχρονα υλικά, θα τα χρησιμοποιούσαν ανεπιφύλακτα. Εξάλλου και τα πιο χημικά υλικά έχουν μια βάση φυσική (π.χ. τα ακρυλικά και τα πλαστικά χρώματα έχουν την ίδια βάση με τα χρώματα σε σκόνες, και διαφέρει μόνο το συνδετικό μέσο, η κόλλα).

   Μετά από δοκιμές λοιπόν κατέληξα πως το καλύτερο υλικό για την προετοιμασία ξύλων είναι ο ακρυλικός στόκος μάρκας CRAFT (φυσικά δεν παίρνω ποσοστά από την εταιρεία. Άλλωστε η τιμή του είναι αρκετά χαμηλή). Ο στόκος αυτός περιέχει μεγάλη ποσότητα κιμωλίας, δημιουργώντας μια απαλή και απορροφητική επιφάνεια ώστε προσφέρεται για ζωγραφική τόσο με αυγοτέμπερα, όσο και με ακρυλικά και πλαστικά χρώματα (φυσικά είναι τέλειος για στιλβωτό και κολλητό χρυσό). Ο στόκος αυτός αραιώνεται με νερό, τόσο όσο να δουλεύεται με πινέλο (η αναλογία δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο. Απλά στα πρώτα χέρια καλό είναι να είναι πιο νερουλός). Μπορούμε βέβαια να τον περάσουμε και με σπάτουλα (αν πρόκειται για μεγάλες εικόνες).

   Όταν πρόκειται για μικρές εικόνες (μέχρι 30 x 40εκ.) με ξύλο θαλάσσης ή mdf (είναι γενικά το ξύλο που αποτελείται από κολλημένα φύλλα πολτοποιημένου ξύλου) ο στόκος αυτός μπορεί να περαστεί απευθείας πάνω στο ξύλο χωρίς τη χρήση πανιού (όχι δεν θα σκάσει. Είναι δοκιμασμένο και μετά από 10 χρόνια οι εικόνες είναι μια χαρά). Μετά από 10-12 χέρια μπορούμε να τρίψουμε την επιφάνεια με γυαλόχαρτο (Νο 500 ή πιο χονδρό ή πιο ψιλό ανάλογα με το πόσο αδρή επιφάνεια δημιουργήσαμε). Έπειτα περνάμε άλλα 5–8 χέρια και γυαλοχαρτίζουμε με γυαλόχαρτο Νο 1000 μέχρι 1200. Είναι πολύ σημαντικό να αφήνουμε το στόκο να στεγνώνει πριν περάσουμε το επόμενο χέρι. Αυτό μπορούμε να το δούμε εύκολα (προσέχουμε την επιφάνεια αν είναι νοτισμένη). Χονδρικά το καλοκαίρι περνάμε το επόμενο χέρι μετά από μισή ώρα (ή και νωρίτερα), ενώ το χειμώνα, αν υπάρχει υγρασία και κρύο στο δωμάτιο, μετά από 1 ώρα ή και περισσότερο. 

 

     Περί των ξύλων

   Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για μικρές εικόνες οποιοδήποτε φυσικό ξύλο (καστανιά, οξιά, αλλά όχι πεύκο). Για μεγάλες εικόνες το ξύλο θαλάσσης είναι από τα καλύτερα. Υπάρχουν τρεις τουλάχιστον ποιότητες: κινέζικο (πολύ φθηνό, αλλά πολύ χαμηλής ποιότητας) ένα ενδιάμεσο που ονομάζεται συνήθως οξιάς και είναι πολύ καλό και ένα άλλο πολύ πιο ακριβό. Το ενδιάμεσο ξύλο είναι ό,τι καλύτερο.

 

Προσεχώς άρθρο για την επικόλληση πανιού σε ξύλο και την αρχαιότατη τεχνική της τετραχρωμίας.

Μοιράσου αυτό το άρθρο

Submit to DeliciousSubmit to DiggSubmit to FacebookSubmit to Google BookmarksSubmit to StumbleuponSubmit to TechnoratiSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Εργαστήρι Αγιογραφίας - Θωμάς Ράπτης

Άνω Τούμπα, Θεσσαλονίκη

6977423190

thomasraptis

ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ